‘We krijgen alle ruimte om langdurig naast iemand te staan’
Bij Lister krijgen ervaringsdeskundigen ruim baan. Hun inbreng wordt door cliënten erg gewaardeerd. Ervaringsprofessional Miriam Timmerarends van gebiedsteam Oost-Noordoost vertelt hoe ze te werk gaat.
‘Als tiener worstelde ik met een eetstoornis. Toen ik begin 20 was bedacht ik me dat ik daar wat mee wilde doen, maar dan door anderen die hier ook mee worstelden te helpen. Ik ging bij een zelfhulporganisatie werken als vrijwilliger, later werd ik betaalde kracht. Ik wist toen al: een eetstoornis gaat helemaal niet over eten, het gaat over hele andere dingen. Over onveilige hechting, over trauma’s. Daar komen verslavingen, eetstoornissen en depressies uit voort. Dat wilde ik graag ergens neerzetten. Dat kon bij Lister. Daar kreeg ik de ruimte en het vertrouwen.’
Traumataal
‘Mensen met een trauma spreken vaak dezelfde taal. Ze gebruiken soms zelfs dezelfde woorden. Een ervaringsprofessional herkent aan de woorden die een cliënt gebruikt waar diegene ongeveer zit. Oké, denk ik dan, nu weet ik ongeveer waar je bent, want daar ben ik ook geweest. Wat je zelf hebt ervaren wordt op die manier vruchtbaar voor anderen. Door wie je bent en door wat je hebt meegemaakt kun je van betekenis zijn. Zo voelt je bestaan ontzettend waardevol. Ik geef dingen van mezelf maar soms heb ik het gevoel dat ik er nog meer voor terug krijg.’
Ankerpunten in het leven
‘Ik kom mensen tegen die niet alleen onveilig gehecht zijn in de wereld maar ook in hun eigen bestaan. Die in zichzelf geen veiligheid vinden. Ze zoeken naar ankerpunten in het leven, naar betekenis in de activiteiten die ze doen. Ik zou het iedereen gunnen om in veiligheid bij jezelf thuis te komen. Dat je niet meer oorlog aan het voeren bent met jezelf in jezelf, dag en nacht. Dat je geen idee hebt welke stap je moet zetten of welke richting je in godsnaam op moet. Dat je het gevoel hebt dat alle deuren dicht zitten. Daar kom ik zelf ook vandaan. Uiteindelijk ben ik er met veel vallen en opstaan uit gekomen. Maar je kunt niet zeggen: ik heb die therapie gevolgd dus dat moet jij ook doen. Het is ontzettend zoeken en puzzelen. Want ieder mens is anders en heeft een eigen weg te gaan. Aansluiten bij waar de ander is, dat is steeds de kunst.’
Ontwricht maar niet ziek
‘Het fijnste is als je kunt zeggen: ik herken waar jij nu zit. Op donkere momenten kan dat verlichting brengen, al moet iemand de rest van de weg dan nog zelf zien door te ploeteren. Zelf, maar niet alleen. Ik kan duidelijk maken dat de dingen die je ervaart en voelt, ook al zijn ze nog zo rot, passen bij waar je op je weg staat. Het is normaal dat je je zo voelt. Je bent ontregeld of ontwricht maar je bent niet ziek. We kunnen hier dus uitkomen. Mijn weg was mijn weg, jouw weg is jouw weg, maar samen gaan we hem zoeken. Vaak zie ik dan ook weer allerlei opties en ingangen.’
Vastgeroeste patronen
‘Ik moet denken aan een cliënt, een wat oudere vrouw, die helemaal leek vastgeroest in haar patronen. Ik probeerde te herkennen waar ze in zit en dat als het ware te ondertitelen. Door samen betekenis te geven aan deze patronen. Ze zei: het klopt wat je zegt, dát is het. We probeerden samen te bedenken wat kon werken. Ik zag haar toen toch stapjes zetten. Zo groeide bij mij de overtuiging dat ze vooruit ging. Het zit hem ook in de ruimte die we bij Lister krijgen om langdurig met mensen op te trekken. Sommige processen gaan gewoon heel traag. Gras groeit niet harder door eraan te trekken, en dat doen we dus ook niet. Het zit vaak in kleine dingen. Dat een cliënt op een verjaardag zit en dan na een uur zelf besluit dat hij aan zijn grens zit en naar huis gaat. Je eigen behoefte of grens voelen en daarnaar handelen, daar kunnen sommige mensen jaren over doen.’
Meebewegen met mensen
‘Wat ik ontzettend mooi vind aan Lister is dat we ontzettend veel ruimte hebben om echt naast iemand te staan. Dat vind ik prachtig, dat we kunnen meebewegen met mensen in het proces waar ze in zitten. Dat proces kent altijd ontzettend veel kronkels en ups en downs. We krijgen de ruimte om daarin steeds te verkennen waar een cliënt nu staat. Natuurlijk stellen we doelen op, maar er is altijd nog ruimte voor de dag van vandaag. Zo gaat het nu eenmaal: je hebt je plannen en het leven fietst er vaak doorheen.’
Tekst: Mark Traa
Beeld: Maartje Kuperus
